de halte die overgeslagen kan worden

Tja, die horen er ook bij. Het is de eerste bestemming waarvan we beiden direct zeggen: het is dat we de tijd hebben..

Ik had vooraf al wel m’n twijfels, maar het lijkt een handige stopover en Jen wuift ‘s morgens mijn twijfels weg. Leuke plaats – gewoon doen. Oké .. Kurashiki dus.

Het zorgde in ieder geval voor een relaxte reisdag. Nog een koffietje in de zon bij het tentje met de onuitspreekbare naam Mikazukishoten en de ferry van 11 uur, bovenop het dek. We moeten de nieuwe JR pass activeren, hetgeen betekent dat we al meer dan drie weken onderweg zijn. Time flies when having fun. Cliché, maar waar.

De aankomst in Kurashiki valt echter eigenlijk in alle opzichten tegen. De bagage wordt zwaar door de nodige inkopen (we lijken wel een wandelende boekenkast) en het is het eerste hotel, of eigenlijk hostel, wat we niets vinden. De ontvangst is matig, de kamer smoezelig en we hebben direct naast het bed een wasmachine staan. Maar dan ook echt direct naast het bed. Hoe verzin je het, het is ook geen kleintje. Aangezien het tot op heden overal brandschoon is valt elk detail van beginnend verval op. Een doek over het bankje verbergt in ieder geval de vlekken waarvan ik niet wil weten wat het is. Het is gelukkig slechts voor één nachtje en dus we halen de schouders op en besluiten de boel verder te gaan verkennen.

Kurashiki is een oud handelscentrum, een voormalig overslagstation van rijst en suiker die enerzijds via zee werden aangevoerd vanaf het eiland Shikoku en anderzijds via het achterland. Alles voor de hoofdstad Edo, nu Tokio. Later kwam de textiel industrie erbij. We zitten midden in de wijk Bikan Chiku, met de oude wit met houten pakhuizen en de kanalen ertussendoor. Heus wel mooi en fotogeniek, maar de allergie voor een soort openluchtmuseum neemt bij ons beiden direct de overhand. Ook is er een (te) hoog gehalte aan gecoiffeerde hondjes die continue op Instagram worden gezet. ‘Had niet gehoeven’.

We besluiten de boel te ontvluchten en lopen de heuvel op naar de Achi shrine en de Kanryuji tempel. Aldaar een plekje in de zon met een mooi uitzicht over de stad. Het betere werk. Terwijl wij zitten te niksen arriveren af en toe wat mensen die zich vervolgens excuseren richting ons. We zitten nabij iets wat belangrijk is, maar wat we nog niet precies begrijpen. Iets met horoscopen. Ook zien we de – inmiddels voor ons wél bekende – omikuji. De papiertjes met waarzeggerij erop gedrukt. Ze vertellen niet alleen of je in de toekomst geluk of pech zult hebben, maar gaan in detail over je geluk of ongeluk op het gebied van geld, gezondheid, huis, relaties, werk enzovoort. De woorden Kyou 凶, of erger Daikyou 大凶 kun je maar beter niet ontvangen. Indien toch 凶, ‘het emmertje met het kruis erin’ getrokken, dan kun je het papiertje gewoon in de daarvoor bestemde boom strikken en een nieuwe kopen. Net zolang totdat je dit teken op je papiertje ziet: 吉. En die laatste bewaar je dan trouw, onder je kussen of waar dan ook. Samen met de amulet van de vuurceremonie moet het voor mij wel een topjaar gaan worden.

De horoscopen zijn een groter mysterie. Volgend jaar is het het jaar van de draak en ik ga maar eens uitzoeken wat er gelinkt is aan onze geboortedatums.

Uitkomst: metalen hond en houten geit. Lang verhaal kort: verrassend herkenbare beschrijvingen. Zelfs pijnlijk herkenbaar. Bovendien een uitdagende combinatie van tegenstellingen. Dat laatste had ik ook wel zonder de hond en geit informatie kunnen beamen. Belangrijker dan je sterrenbeeld schijnt hier echter je bloedgroep te zijn. Want ook dat zegt iets over je karakter en hoe je bepaalde zaken aanpakt. Waarschijnlijk zegt het ook iets over iemand wanneer hij of zij (in dit geval zij) al dit soort zaken uitzoekt.. Type A (ik dus) is oprecht, nuchter en verantwoordelijk. Koppig en serieus, maar bovenal trouw en betrouwbaar. Joris weet z’n bloedgroep niet, dat gegeven op zichzelf zegt ook al iets zou je kunnen stellen. De kans dat hij ook bloedgroep A heeft lijkt onwaarschijnlijk. Al is het natuurlijk maar de vraag of de onderzoeken van ene Professor Furukawa, waarin hij de link legt tussen bloedgroep en karaktereigenschappen, aan de statistische onderzoekseisen voldoen. Dit laatste wordt inderdaad in twijfel getrokken, lees ik later. Desalniettemin schijnt de relatie tussen bloedgroep en persoonlijkheid tot op de dag van vandaag nog steeds gebruikt te worden in sollicitatieprocedures, bij loopbaanadviezen, het samenstellen van teams en het kiezen van een partner. Moet ik nog eens navragen bij mijn collega’s.

We laten de bloedgroepen voor wat het is en volgen de trappen naar beneden om wat meer te leren over de ukiyo-e kunst. Er is namelijk een blokdrukkunst museum met het werk van Utagawa Kuniyosh (1797-1861). Ofwel Kuniyoshi the Samurai Painter. Met zo’n honderd werken zou dat moeten lukken. Het gezegde ‘minder is meer’ gaat hier echter wel op, het is zóveel… Sommige werken spreken aan, veel ook niet. Ik besef dat dit waarschijnlijk het gevolg is van het feit dat we er helemaal niets vanaf weten, ook niet van de techniek. En daarmee missen we zeker weten veel details.* In ieder geval is De Grote Golf bij Kanagawa van Hokusai hier niet te vinden, ook geen replica.

Wanneer we het museum verlaten is het alweer donker geworden. Gaat zo snel hier, tussen half vijf en vijf. De statieven voor het schieten van de idyllische foto’s van kanaal met oude lantaarns worden her en der opgesteld. Wij lopen de andere kant op voor een restaurant tip van Jen. Een onooglijk zaakje in een kleine, smalle, helverlichte en ongezellige winkelgalerij, met een scootmobiel voor de deur. Daar waar je anders nooit terecht zou komen. En dat zijn meestal de beste, zo ook nu. Gezelligheid, sake, bier, goed eten en een grote televisie met bizarre reclames. Dus ALS je ooit in Kurashiki mocht belanden, dan is izakaya Fujishin je redding. Buiten dat helaas weinig tips van onze zijde te bieden, behalve de overweging om het over te slaan en rechtstreeks naar Hiroshima te gaan.

de halte die je niet mag overslaan…

De volgende dag dus direct door naar Hiroshima, zo’n 180 km zuidelijker op het hoofdeiland Honshu. In dit geval is het deels een illegale rit. We nemen namelijk de supersnelle Nozomi, 1 van de 2 skinkansen treinen die niet binnen het JR pass voordeel pakket valt. Reden is dat Joris weigert de initieel geplande trein in te stappen. Te vol bevonden. Het is als een paard dat opeens weigert voor zijn hindernis terwijl je midden in het uitgezochte parcours zit. Vervolgens wordt er continue omgeroepen dat de trein met bestemming Okayama niet stopt bij Okayama terminal, verwarring alom. Hij blijkt toch te stoppen en we kunnen na wat overstappen al snel tram 2 in stappen die ons vervolgens vrijwel voor de deur van onze volgende overnachting afzet. Ideaal.

Hiroshima heeft nog een uitgebreid tram netwerk en het zijn veelal mooie oude tramstellen. Na de bom hebben andere steden trams aan Hiroshima en Nagasaki geschonken en een deel rijdt nog steeds. Lijn 2 heeft een conducteur met witte handschoenen die een korte buiging maakt naar iedere bezoeker terwijl het geld van de ritjes rinkelend in de tel machine verdwijnt. We vergeven hem direct dat hij ons bij de verkeerde halte reeds naar buiten wil begeleiden. Het zal zeker mijn belabberde uitspraak zijn. Ook nu weer een ouder iemand. Hier reken je constant terug naar 1945. Zou hij of zij de ramp hebben meegemaakt?

We besluiten het herdenkingsmuseum voor de volgende dag te laten en lopen door de stad en het peace park. ‘s Avonds komt de regen door dus we proberen een restaurantje direct om de hoek. Er is wel iemand, maar hij blijkt een dagje vakantie te hebben. Diepe verontschuldiging, iets wat natuurlijk nergens voor nodig is. Nog mooier, hij brengt ons onder zijn paraplu naar een andere tentje nabij. Daar treffen we een ouder echtpaar in de ‘keuken’ en 6 plekjes aan de bar. We eten er misschien wel beste sushi ooit. Al heb ik dat vaker gezegd, ik weet het… toch geef ik hierbij de naam door: Tsukasa sushi. Voor 50 euro eten we er onder andere de meest verse en boterzachte inktvis. Inmiddels zijn we ook grote sake liefhebbers geworden. al weten we er niets vanaf. De proeverijen in de bergen hebben ons zeker nog geen kenners gemaakt en we wijzen meestal maar gewoon iets aan. Google translate helpt af en toe, al zijn de vertalingen soms hilarisch en weinig verhelderend. Bij vertrek krijgen we een paraplu mee. Het lijkt een ingenieus leensysteem, die doorzichtige plu’s. Iedereen heeft dezelfde en de roulatie snelheid is hoog.

Terug op onze kamer proberen we de film Hiroshima mon amour te vinden om te streamen. Zonder geluk. Wel weer een klein en diep bad wat waarschuwt wanneer het volgelopen is met 48 gr warm badwater. Goede vervanging van de film.

Die TOTO badkamers zijn zo slecht nog niet. Er schijnt zelfs een TOTO museum te zijn. Alles behalve de kranen is wit kunststof, inclusief wanden en vloer. Alles werkt, niets lekt, brandschoon en super efficiënt ingericht. Het plastic minikrukje ontbreekt zelden. Net als in de onsen, de publieke baden, was je je zittend. Om dat te doen is alles voorradig, inclusief tandenborstels, scheermesjes, haarborstels, wattenstaafjes en al wat niet meer. Handig wanneer je te lui bent om in de rugzak te graven, maar het is wel allemaal plastic en ook nog eens individueel verpakt. Net als de bananen en appels in de supermarkt, ook per stuk in het plastic verpakt.

Japanse consumenten zijn bezorgd wanneer er een klein mankement is aan een product. Dat maakt dat de producenten extra voorzorgsmaatregelen nemen om eventuele schade aan hun producten te voorkomen. Het plasticgebruik ligt dus hoog, per inwoner gemeten staat Japan wereldwijd op de tweede plaats, achter de VS. Er is dus nog er een schone taak voor de overheid om de Japanners te helpen met hun plasticverslaving en te laten kiezen voor andere producten, inclusief duurzamer verpakkingsmateriaal.

Anderzijds is de gescheiden afvalverzameling zeer precies ingericht. We krijgen bij de Airbnb adressen uitgebreide instructies wat in welke bak moet (er zijn er minimaal vier) en men haalt keurig de etiketten van de PET flessen. Volgens zeggen wordt meer dan 95 procent van het plastic ingezameld. Vraag me al hoe ze dat achter de schermen in de hotels doen, daar slechts 1 mini bakje op de kamers, inclusief plastic zakjes die dan weer verzameld worden in grote plastic zakken die de dames door de gangen slepen tijdens de dagelijkse schoonmaak ronde.

Dit alles maalt als een soort plasticsoep door mijn hoofd terwijl ik opgevouwen in het minibadje zit te stomen. Die baden zorgen in ieder geval geval voor minder watergebruik dan mijn ligbad thuis. En omdat je er schoongewassen instapt kan de volgende gebruik maken van hetzelfde water. Typisch geval van jezelf wijsmaken dat je goed bezig bent…

* nawoord – het boek The Riddles of Ukiyo-e is een aanrader voor wie, net als ik, iets meer wil snappen van de subtiele iconografie en alle symbolen die toebehoren aan de traditie. Een tipje van de sluier rondom de geheimen van ukiyo-e.