Ahmedabad – Amdavad – Ahmadabad – Ahemdavad

Alle vier verwijzen ze naar de grootste stad van Gujarat. Ruim 6 miljoen inwoners en de weer app op mijn telefoon geeft eigenlijk altijd ‘smoke’ aan; extreme unhealthy air quality. Dat laatste is niet gelogen, de uitlaatgassen zijn niet mis en slaan zelfs bij mij op keel en ogen.

Volgens een studie van Lancet was in 2017 één op de acht sterfgevallen in India te wijten aan luchtvervuiling. Een andere studie geeft aan dat er jaarlijks 100.000 kinderen van onder de 5 jaar sterven ten gevolge van ademhalingsproblemen, veroorzaakt door luchtvervuiling. Tegelijkertijd lezen we in the Times of India dat de minister van Milieu vindt dat er geen bewijs is dat luchtvervuiling de levensduur verkort! Ik zoek maar niet verder op details voor Ahmedabad, een paar dagen hier is iets anders dan een leven lang.

I AMdavad

De eerste heritage stad van India en daar zijn ze maar wat trots op. Delhi en Mumbai hebben het nakijken.

Ja, de stad heeft mooie geheimen welke met wat hulp van een historicus, een goede riksja chauffeur en eigenlijk ook door alle mensen die we tegenkomen, voor ons een klein stukje ontrafeld worden.

Het is ook de stad van Mahatma Gandhi. We gaan uiteraard naar de Sabarmati Ashram, zijn hoofdkwartier gedurende de lange strijd voor de onafhankelijkheid van India. Hij heeft er 12 jaar gewoond en is vanuit deze plek ook de beroemde Salt March gestart, zijn symbolisch protest.

Verder besluiten we ons hier tot de oude stad te beperken, we laten zelfs de door Le Corbusier ontworpen gebouwen voor wat het is. Keuzes maken, daar waar ik zo goed in ben (not!).

De keuze voor ons guesthouse, French Haveli, is in ieder geval goed. Het is een 180 jaar oud koopmanshuis midden in de Dhal-ni pol. Precies waar ik op hoopte. De oude plavuizen, de kleine luiken, de prachtige schommel, de houten balken aan het plafond, ik kan er geen genoeg van krijgen. Je komt er middels allerlei kronkelstraatjes waar net aan een riksja doorheen kan, er moet dan echter geen tegenligger in de vorm van een koe of brommer zijn. Iets wat natuurlijk meestal wel gebeurd. We lopen de eerste dag steevast verkeerd, maar de mensen weten het en wijzen ons vriendelijk in de juiste richting.

Op zoek naar secret passages & cul-de-sacs.

De oude stad is onderverdeeld in meer dan 350 pols. En nee, ik kende het woord pol tot voor kort ook niet. Het zijn kleine, historische gemeenschappen, georganiseerd naar religie, kaste of beroepen. De grootte varieert van 5 tot wel 50 huizen en alle pols zijn volgens een zelfde opzet gebouwd. We zien mooie houten huizen met oude façades. Her en der nog een fresco, soms ook al met moderne street art. Naast ons guesthouse zelfs een muurtekening met ondertekening R’dam NL. Helaas geen hoogstaand kunstwerk. Alle pols hebben een eigen toegangspoort die vroeger ook echt afgesloten werd in de nacht. Ook is er altijd een mooi bewerkte Chabutra (vrij vertaald: vogel voer toren) te vinden op één van de binnenplaatsen.

Interessant vind ik de geheime vluchtroutes, onopvallende doorgangen die je binnen een paar seconden naar de naastgelegen pol brengt. Alleen de bewoners van de betreffende pols kennen de doorgangen en konden daarmee vluchten bij eventuele aanvallen van buitenaf.

Iedere pol kent z’n eigen ritme en eigen tradities. Van Moslim naar Hindi naar Christen naar Jain tradities, het loopt vloeiend in elkaar over.

Wij doorkruisen in drie uur een klein stukje van de oude stad. Denk dat we nog geen twee kilometer gelopen hebben, maar wat een moois! Naast de pols en de bijbehorende verhalen worden we stil van de enorme Jami Masjid, ofwel de Ahmed Shah’s moskee. Een enorme moskee met meer dan 250 zuilen, gebouwd uit zandsteen in combinatie met marmer. Vreemd genoeg zien we hier ook Hindu afbeeldingen tussen alle islamitische architectuur. Helaas is ‘Histo’, de historicus die ons rondleidt (en wiens naam ik niet meer weet) inmiddels verdwenen, dus dit stukje van Ahmadabad wordt niet ontrafeld.

Juridisch en lichamelijk ongeschonden

Bij de poort van onze ‘eigen’ pol, de Dhal-ni pol, is het altijd druk. Vreemd genoeg veel chai drinkende advocaten en juristen. Terwijl Joris tijdens onze dagelijkse chai stop een ritje in een spannend uitziende zijspan maakt, tijdens spitsuur tussen de tientallen rickshaws door slingerend, krijg ik diverse business cards in m’n handen gedrukt. Ik mag altijd bellen bij eventuele problemen. Geloof niet dat het één met het ander te maken heeft, al vinden ze het allemaal wel weer hilarisch. Joris komt als een blij kind weer terug, ongeschonden en dikke vrienden met de chauffeur.

Moskeeën, mausoleums (en meer)

We zitten ook op loopafstand van een kleine, maar fijn bewerkte moskee uit de 15e eeuw, de Rani Sipri moskee. Het is er rustig en de deur wordt speciaal voor ons geopend zodat we de graven kunnen bekijken. Zo wordt elk bezoek wel iets bijzonders. Gaaf!

De oude stad heeft nogal wat moskeeën en tempels dus ook hierin moeten we een keuze maken. Keuzes binnen de keuze. Mr Lala, onze vaste rickshaw chauffeur, helpt met een logische route, wat een heerlijke luxe is dat. Voor 2 euro per uur loodst hij ons via grote rotondes en smalle achteraf weggetjes door de verkeerschaos.

Gezang en muziek bij de felgekleurde en houtbewerkte Hindu tempel met de, voor ons, onuitspreekbare naam Swaminarayan temple. De wit marmeren Hutheesingh Jain tempel, daar waar de afwas wordt gedaan op de trappen van de binnenplaats.

Natuurlijk de 20 meter hoge ‘shaking minarets’ van de Sidi Bashir moskee en als laatste bewonderen we de Tree of Life vensters van de Siddi Sayid moskee. Deze laatste is inmiddels het middelpunt van een mega drukke rotonde, het lijkt de mensen echter niet te deren. De mannen wassen zich en bidden rustig richting Mekka terwijl om hen heen de auto’s en brommers een hels lawaai produceren. ‘Please Horn’ staat er achterop de trucks geschilderd. Nou, die melding kan wel achterwege gelaten worden, geheel overbodig! Daarentegen is mijn dunne omslagdoek zeker niet overbodig. Multi functioneel met al die moskee’s. Minder handig is de gekozen kleur, wit blijft hier niet bepaald lang wit.

Nabij ons guesthouse is de chaotische Ratti bazaar, beter bekend als Manek Chowk. Dit is de nachtmarkt met lekkere dosa’s en biriyani’s. Tezamen met een flesje Thumbs Up een prima maaltijd. Op exact dezelfde plek worden vroeg in de ochtend de koeien gevoerd en gaat er later op de dag veel geld om via de vele goud- en zilver shops. Schijnbaar vormen de winkeltjes tezamen de 2e grootste goud markt van India.

Interessant detail, nergens camera’s of andere beveiligingsmaatregelen. Dit hoeft niet omdat er hier dus 24/7 leven op straat is, aldus ‘Histo’.

Tja, dit staat dan toch in schril contrast met alle vreselijke nieuwsberichten die de laatste week doorkomen, zelfs ook in Nederland in het nieuws begrijp ik.

De 23-jarige vrouw die op weg naar de rechtszaak over haar eigen verkrachting in brand werd gestoken. Notabene door degene die haar een jaar terug bedreigd en verkracht had.

Zouden meer camera’s helpen? 27.000 verkrachtingen per jaar in het land, de kranten staan er vol van, breaking news op de televisie. Wie kent niet die gruwelijke verkrachtingszaak uit 2012, in een bus in Delhi? Op Netflix is trouwens een goede serie hierover, Delhi Crime, aanrader om het systeem en de problemen van de politie beter te begrijpen. In deze serie nemen ze de verdachten bij de hand in plaats van ze te boeien, voor ons bizar om te zien. Want eigenlijk op exact dezelfde manier waarop Mr Lala onze hand vastpakt om samen veilig de straat over te steken.

Het is vreemd die horror te zien en te lezen terwijl we zelf enkel hartelijkheid en zorgzaamheid ervaren. Neem bijvoorbeeld dat hand in hand de straat oversteken, het is gewoon niet te rijmen. Ik kijk naar de vrouwen, in hoeverre voelen ze zich veilig en nemen ze extra voorzorgsmaatregelen, of doen ze simpelweg dingen niet vanwege risico’s? En al die groepjes jonge gasten, stoere selfies nemend, zouden zij..? Ik denk aan mijn werk, de Indiase meiden die ons support geven. Werkend in Hyderabad, maar tijdens US business hours, dus grotendeels ‘s nachts. Regelen we eigenlijk wel veilig vervoer voor ze?

Gujarat is de staat waar Modhi vandaan komt, de huidige premier. Toch horen we veel mensen over Rahul Gandhi, de oppositie. Uiteraard zorgt de recente verkrachtingszaak van een 27 jarige dierenarts voor flinke politieke discussies in de media. Volgend jaar verkiezingen…

Ondertussen vraag ik me af of de misdaadcijfers in Gujarat lager zijn dan elders, dit omdat het een zogeheten ‘dry state’ is, dat wil zeggen, geen alcohol. Overigens hadden we dit laatste niet gecheckt bij de keuze van de bestemming. Gelukkig valt er hier altijd iets te regelen.

Yes, we want a license to drink

Je kunt als buitenlander een permit krijgen voor 30 dagen. Hiermee ga je naar een slijterij, daar staat dan vervolgens een hele batterij aan mensen die eerst van alles controleert, de nodige kopieën maakt en overal handtekeningen wil zien. Het zijn ambtenaren, maar het voelt als iets illegaals. Om deze door de overheid gerunde slijterijen te vinden heb je ook echt wel een local nodig, ook in dit geval is Mr Lala onze steun en toeverlaat. Hij brengt ons niet alleen daar waar we moeten zijn, hij helpt ons ook de permit zelf te regelen. Hiervoor belanden we in een shabby internetcafeetje waar drie heren zich gaan bemoeien met het invoeren van de benodigde gegevens.

Ondertussen sjeest de broer van Lala heen en weer naar ons guesthouse omdat we ook van hen een getekend formulier moeten hebben, inclusief officieel briefpapier. Met al deze papieren, een scancode en je paspoort kun je dan vervolgens je gewenste drank uitzoeken. Het opdrinken moet op de hotelkamer gebeuren. En zo geschiedt. Overbodig om te melden dat we er heel zuinig mee doen en dat lokale whisky opeens veel lekkerder lijkt te smaken. We nippen alsof het de beste malt whisky ever is, languit op bed, nagenietend van de dag.

We leven hier dus eigenlijk best gezond, het eten is standaard vegetarisch en veelal zelfs vegan. Een eitje bij ontbijt komt tot dusver sporadisch voor.

Dineren met de doden

Over eten gesproken. Mocht iemand nog iets bijzonders zoeken in deze stad (buiten al het voorgaande!), Lucky Cafe heeft een origineel concept. Het duurde even voordat we het doorhadden, maar de tafeltjes zijn gebouwd rondom oude moslim graven. Dus eigenlijk eet je samen met de doden. Ik geloof niet dat het een vooropgezet plan was, de eigenaar kon waarschijnlijk het stukje land huren mits hij de graven in tact zou houden. Typisch geval van ondernemen zonder kaders. Alle graven zijn fris groen geverfd en er staan ijzeren hekjes omheen, ze worden elke ochtend geëerd met bloemen. Er stond bij de bouw blijkbaar ook een tweetal bomen in de weg dus ook die zijn gebleven, midden in de keuken en in het restaurant. Al met al een slimme zet van de eigenaar want het verhaal van de graven deed snel de ronde en nu lijkt het een populaire plek voor locals en toeristen te zijn. Vandaar waarschijnlijk de naam, Lucky Cafe.