woensdag 22 september – la prossima stazione

Reistijd. dus vrije dag. Laatste ochtendwandeling in Scicli met koffie en iets lekkers om te delen. Goede routine. Hierbij botsen we opeens nog tegen een mooie galerie aan. Helaas nog gesloten, moeten we toch nog eens terugkomen. Maar hoevaak hebben we dat al niet gezegd?

Vandaag vertrek naar Ragusa, uiteraard per trein. Dario brengt ons naar het station. Wat een service, de cirkel is rond. Ik hoop dat hun B&B een succes wordt, niets is te veel voor deze twee.

De trein is slechts een mini stukje. Ditmaal vertrekt de trein en we stappen ook nog op het juiste station uit. Kan ook niet anders want enige stop en eindstation. Boemeltreintje. Eenmaal in Ragusa vervloeken we echter Google maps. Hemelsbreed is het pension inderdaad vlakbij, maar de enorme hoeveelheid trappen zorgt niet bepaald voor een relaxte wandeling. Weliswaar naar beneden maar toch, de samsonite wieltjes helpen dan niet en rugzak zou veel beter zijn geweest. Echter, corporate kledij en een rugzak zijn niet echt een goede match. Ik voel me een onhandige toerist en flink bezweet komen we aan. Joris meer dan ik trouwens want hij is de galante drager. Gelukkig biedt een douche altijd uitkomst, zo ook hier. Deze keer geen glazen deur aan gruzelementen dus we kunnen meteen door het stadje in, morgen tenslotte weer werken.

ragusa – città alta e città bassa

Mooie stad met veel hoogteverschillen en kronkelende smalle straatjes in het historische deel. Dit keer op dezelfde plek herbouwd na de reeds eerder genoemde aardbeving (in 1693, 60.000 mensen kwamen om).

Het moderne Ragusa, Ragusa Superiore, is wat hoger gebouwd en, dertig jaar later, weer samengevoegd tot één stad. Echter, nog wel met twee beschermheiligen; San Giorgio rivaliseert hier met San Giovanni. Voor vandaag ‘parkeren’ we ‘de bovenstad’, dat is voor de avondwandeling van morgen.

de ‘benedenstad’ – ibla

Op het plein in het oude deel, bij de Duomo di San Giorgio (en dus niet San Giovanni), daar waar je altijd weer uitkomt als je verdwaalt bent, het is hier een soort labyrint, zien we een mooi neoklassiek gebouw.

Circolo di Conversazione. Een oude heren sociëteit en nadat Joris een praatje heeft gemaakt wordt, tegen regels èn verwachting in, het hek voor ons geopend. We mogen binnen kijken in dit gebouw voor de aristocraten van de stad, strikt geïsoleerd van de gewone mensen. En ze zijn er blijkbaar nog steeds. Antonio leidt ons vol passie rond. Er is een fantastische balzaal met een plafond vol fresco’s. De kunsten en de wetenschap, medaillons met afbeeldingen van Dante, Michelangelo, Galileo en Bellini. Grote spiegels boven rode damasten banken, rood zijde op de muren, evenzo rode gordijnen en een grote koperen kroonluchter maken het decor compleet. De andere zalen zijn net zo interessant; een bibliotheek, een spelletjes kamer, een binnentuin en.. inmiddels ook een dames kamer…

Na een gelato al gusto di vino en een eenvoudige hap op een terrasje nabij hotel liggen we voor tienen reeds in bed. Lezen! Waren we nog niet echt aan toegekomen en we slepen best wat boeken mee. Paolo Giordano en Joachim Fest mogen mee naar bed.

Het tuin tafeltje staat reeds in de kamer – werkplek is weer gecreëerd, we worden steeds inventiever. Tweede werkplek is buiten op het ruime terras, wat we geheel voor onszelf hebben. Uitzicht op rotswand. Oké, en op de parkeerplaats, kwestie van je stoel goed plaatsen.

donderdag 23 september

Volle bak op het werk, wifi werkt goed en een lekker windje middels de open deuren. Snelle lunch op terras en ‘s avonds via de trappen omhoog waar Joris wacht bij de San Giovanni Battista kathedraal (die jandere dus)

De wijn bij de enoteca is super, eten eveneens. Beetje stom dat ik de naam van de wijn niet opgeschreven heb, kan ook geen foto terugvinden. Was dus eenmalig genot. Mooie avondwandeling.

vrijdag 24 september – arte

Wederom goede en drukke werkdag. Wederom lunch op ons privé terras, ik zou daar zomaar aan kunnen wennen, vers gemaakte salade en een klein glaasje wijn.

Joris vermaakt zich tussendoor in het Museo Civico L’Italia in Africa 1885-1960 (mond vol). Einde dag wandelen we door het oude gedeelte, Ragusa Ibla. Niet groot, toch zien we weer een ander deel. Onderweg een onverwachts bezoek bij de plaatselijke kunstenaar Armando Sparacino. Het bordje met privado doet Joris, zoals gewoonlijk, zeer weinig en voor we het weten staan we binnen in een bloedhete en bomvolle ruimte. Schilderijen overal opgehangen of opgestapeld, idem voor foto’s en prullaria cq antiek. Die laatste keuze mogelijkheid is afhankelijk aan wie je het vraagt. Internet heeft het volgende aan: he is a Sicilian artist who is a master at expressing emotions through painting. Ook blijkt hij een gepassioneerde egyptoloog te zijn en het oude Egypte wordt het en der vermengd met de Siciliaanse landschappen.

Geen idee waarom we eigenlijk niet naar binnen mochten want nu we daar zijn komen we amper nog weg. We krijgen kaarten en een boekwerk over zijn kunst en praten met mensen die iets willen kopen. Nog maar eens googlen na thuiskomst want dat verhaal over een Nobelprijs voor de Kunst lijkt me toch wat sterk, maar wie weet..

We lopen verder. Langs de rand van de stad mooie uitzichten en fijne muurtjes om op te zitten. Snap niet waarom we hier de enigen zijn. We bekijken wat street art, best verrassend om dit hier te zien. Later lees ik dat dit helemaal niet zo verrassend is. Ragusa is een aantal jaren de thuisbasis van Festiwall geweest. Een simpele formule: elk jaar worden er vijf internationaal bekende graffiti artiesten uitgenodigd om vijf aangewezen grote muren te beschilderen. Helaas heb ik deze kunstwerken niet kunnen bekijken, hierbij wel een link naar een goede site waar er veel opstaan. https://streetartcities.com/cities/ragusa/artworks

Daarnaast is er dus ook de nodige ‘niet op uitnodiging gemaakte’ kunst; mooie patronen en abstract werk wat verrassend goed past in de oude stad.

Het is een wat vreemde maar ook leuke mix met al het barok. Want uiteraard ook hier weer mooie barokke balkonnetjes, lijkt het thema van Sicilië te worden, al is de aanleiding natuurlijk nogal triest. Alles in dezelfde barokstijl, simpelweg omdat alles tegelijkertijd moest worden opgebouwd. Ook hier in Ragusa gekrulde ijzeren roosters die de balkonnetjes sieren terwijl waterspuwers en andere monsters hun tong uitsteken naar lieve engeltjes aan de andere zijde van de straten en pleinen.

Terwijl we dwalen arriveren we min of meer per ongeluk bij een wat verstopt restaurantje. Nog gesloten maar na wat geroep komt er iemand naar buiten, er blijkt een terras te zijn en we besluiten te reserveren. Wel met een klein schuldgevoel richting het restaurantje bij ons om de hoek. Echter, ook dit uitzicht is zo geweldig dat we geen nee kunnen zeggen. Als we later via de andere kant arriveren blijken er diverse bordjes te staan dus echt verstopt is het toch niet. Geen hidden gem en we zijn ook duidelijk niet de enigen. Maar, de oude stad wordt fantastisch mooi uitgelicht, we hebben een top plek, goed eten en leuke bediening. Enige minpuntje is de muziek, rondom tenenkrommend. Endless love.. Je zou denken dat de Italianen een betere keuze hebben aangaande muziek, maar mogelijk is dit voor hun het toppunt van romantiek? De filmmaker was tenslotte een Italiaan – Franco Zeffirelli. Ja, inderdaad. Dezelfde die ooit ook Shakespeare’s Romeo & Juliet verfilmde.

zaterdag 25 september – la destinazione originaria

Naar Licata. Daar waar we in eerste instantie vier weken zouden blijven in plaats van deze rondreis over het eiland. Echter, men was erg onduidelijk over de kwaliteit van de WiFi, iets was toch essentieel is voor m’n werk. En dus besloten de locaties te verdelen en wat rond te trekken.

Zo grappig dat niemand begrijpt waarom we daar heen gaan. De mensen zouden er gesloten zijn en bovendien regeert de maffia. We’ll see – zin in!

Na een laatste koffie in het oude Ragusa vertrekken we richting station. Deze keer met een taxi. Die trappen gaan we echt niet oplopen met de bagage. Op het treinstation iets meer leven dan op de eerdere stations. Eenmaal in Licata haalt Angelo ons op van station. Anders zouden we het nooit kunnen vinden. En daar heeft hij zeer waarschijnlijk gelijk in. Het wat alternatieve appartement ligt in het hogere deel van de stad. De Maltezer wijk, verwijzend naar de vele immigranten die hier reeds in de 16e eeuw arriveerden. Eigenlijk was er een constante migratie tussen de twee eilanden, allen op de vlucht voor de Turken. Ook haalde Malta vroeger zijn graan van Licata en er zijn dus in deze streek de nodige gemengde huwelijken geweest. Natuurlijk heeft WWII niet geholpen om de banden te behouden, zoveel moge duidelijk zijn. Dat gezegd hebbende, we zitten dus in de Maltezer wijk, hetgeen zeker niet het meest welvarende deel van de stad is, maar het huis is perfect. Nog beter dan op de foto’s en we hebben het helemaal voor ons zelf. 1e verdieping slaapkamer met balkon, 2e verdieping woonkamer, keukenblok, badkamer en balkon. Eenvoudig, maar precies wat we zochten!

We hebben een hartelijke rondborstige buurvrouw met slechts een paar tanden en twee eveneens iets te dikke zoontjes die vrijwel continue met een voetbal in de weer zijn. Voor (en tegen) onze deur. Het lijkt erop dat hun huis, iets lager gelegen, amper ramen heeft. Haar (luidkeels en langgerekte) ‘Ciaaaao’ en vriendelijkheid is er niet minder om en de trappen direct voor de deur worden schoongeboend. Ook denkt ze op een een of andere manier dat we vloeiend Italiaans spreken, we knikken vriendelijk en gooien er de weinige woorden uit die we kennen.

We zitten hier direct aan de kust dus een zoektocht richting een mooi strandje is prioriteit nr 1. En dat strand blijkt ook nog eens perfect te zijn. Spiaggia Marianello. Een paar rotsen die de golven breken, verder geel zand met een steile geërodeerde rotswand als achtergrond. Een grote verrassing na de onaantrekkelijke omgeving die we moeten passeren om er te komen. Veel afval, wat loodsen en vervolgens een grote open parkeerplaats met de nodige zwerfhonden. Maar… fijn strand dus, ook nog eens niet druk en met een (soort van) strandtent. Na de eerste duik gaat Joris op onderzoek uit en hij komt terug met Prosecco en chips. Dat valt niet tegen! Nino komt er ook bij. Nino blijkt een arts uit Turijn te zijn die zijn leven wilde omgooien. Hij komt oorspronkelijk uit Licata en runt nu met 3 vrienden deze strandtent. In het gesprek komt de maffia weer naar voren. Blijkt inderdaad lastig te zijn om hier zaken te doen. We weten niet precies wat we ervan moeten denken. Het is hier sowieso niet eenvoudig. Italië, en Sicilië in het bijzonder, worstelt al jaren met vergrijzing, een lage arbeidsparticipatie (circa 41 procent tegen 59 procent nationaal) en hoge werkloosheidscijfers. De werkeloosheid is hier twee keer zo hoog als het Italiaans gemiddelde en de covid pandemie heeft de rijke maffiosi zeker meer macht gegeven. Het is nu eenmaal eenvoudiger om te manipuleren wanneer mensen arm en/of wanhopig zijn. Dan mogelijk een kleiner duwtje nodig om zich op het criminele pad te begeven en zo op een illegale manier aan geld te komen.

We nemen nog maar eens een duik en besluiten in ons eigen keukentje wat eenvoudigs te creëren. Tortellini met rucola en kaas lukt altijd. De stad verkennen stellen we uit tot morgen.

zondag 26 september – esplorare licata

Lazy day, zoals het hoort op een zondag. En naar de kerk, volgens sommigen hoort dat ook op een zondag. We bezoeken er zelfs twee. Een staat nabij ons appartementje. Chiesa di Santa Maria La Vetere. Niet erg aantrekkelijk van buiten, maar verrassend mooi van binnen. Het is lastig om informatie te vergaren maar gaat waarschijnlijk terug tot de Gregoriaanse en Benedictijnse periode en is daarmee een van de oudste kerken van Sicilië. Schijnbaar is er gaandeweg veel vernietigd, gestolen of simpelweg verwaarloosd. Ook van het klooster, later getransformeerd tot ziekenhuis is er weinig over. Er zijn echter nog steeds mooie fresco’s te zien, en, in de kleine apsis. staat het houten beeld van de Madonna delle Grazie.

Tevens moet er een verborgen altaar zijn met een standbeeld afkomstig van een nabij gelegen rots kerk. Niet gevonden… Zonder verdere achtergrond informatie bewonderen we fluisterend de oudheid. We zijn alleen, dus weet niet precies waarom we fluisteren. Hier amper toeristen en degene die er zijn hebben mogelijk geen energie om de heuvel op te lopen. Gelukkig had Angelo het aangegeven anders waren we niet maar binnen gegaan.

Ook in het centrum een mooie kerk. Daar een soort hulpje van de koster die ons meeneemt naar een kapel aan de rechterzijde. Hij doet het licht aan en we zijn echt flabbergasted. De rest vd kerk deed ons niet zoveel maar dit stuk is echt prachtig. Het hulpje spreekt weinig en wat hij zegt is oprecht onverstaanbaar dus ook hier geen verdere achtergrond informatie. Na bezoek een macchiato direct voor de deur, mooie gevel om nog even tegen aan te kijken.

Vandaag voor het eerst ( in Sicilië) matig gegeten. Vreemd binnen plaatsje met een norse non-binaire bediening. We hadden beter moeten weten. De pasta slaat echt nergens op en we zijn er snel klaar. Bij de haven is er vooral brood, pizza, bier en ijs te verkrijgen, veelal inclusief een groot televisiescherm met voetbal. Morgen dus even speuren naar de wat meer verborgen plekjes, die er vast en zeker zijn.

dinsdag 28 september – che cosa succede?

De stad zoemt. ‘s Avonds leren we waarom. Het leuke pleintje met de lekkere en originele antipasto (ja, Joris had goed speurwerk verricht!) wordt opeens geheel bevolkt door een grote groep mannen. Alle tafels worden bij elkaar gezet en de boel is vol. Gezellig vol. We proberen uit te vogelen wat de samenhang is.

De grote gespierde en volop getatoeëerde kaalgeschoren man, het type waar je geen ruzie mee wilt hebben. Een ‘boekhouder oude stijl’, het type saai met bril en afhangende schouders, wachtend op z’n pensioen maar met misschien wel verrassend spannende hobbies. Een ‘oudere manager’, het type dat denkt dat hij invloed heeft maar wat in werkelijkheid flink tegenvalt. Een ‘gesoigneerde veelverdiener’, het type mooie Italiaan met Rolex om zijn pols, Ray-Ban op z’n neus. Borgioli aan zijn voeten en Gucci of Armani kleding (jammer dat hij niet naar Kiton ruikt). En dan vooral veel jong volk. Type relaxed, beetje stoer en met iphone aan hun hand vastgeplakt. Geen enkele vrouw, dat is toch ook wel gek. Weten doen we het niet dus Joris gaat het maar eens vragen. Dat hadden we ook nooit geraden. Ze behoren tot de organisatie van de Giro Sicilia. Blijkt dat morgen hier de finish is van eerste etappe. Van Avola naar Licata. 179 km. Avola, dat was waar we per ongeluk uit de trein stapten. Daar waar niets was. En wat lijkt Avola alweer lang geleden.

Enfin, een wielren event dus. En best bijzonder want ondanks dat de de eerste editie al plaats vond in 1907 (zelfs twee jaar voordat de Giro d’Italia ontstond), word de wedstrijd niet bepaald vaak georganiseerd. In de 70 jaar erna werd de ronde schijnbaar slechts 23 maal georganiseerd. Vervolgens 42 (!) jaar niets, in 2019 hervat en toen vorig jaar natuurlijk de pandemie die de hele wereld sowieso op pauze zette. Nu dan dus een verlate 2021 race.

woensdag 29 september – Giro de Sicilia

De stad staat op z’n kop. Op mijn balkonnetje zie ik de eerste renners over de grote brug arriveren. Beneden uit de stad komt het onmiskenbare geluid van opgewonden verslaggevers die de finish weergeven. Daar hoef je de taal niet voor te kennen. Bij het horen ervan krijg ik een déjà vu. Die eeuwig durende Tour de France op televisie.. hier echter geen Mart Smeets (“Mag ik dat zeggen? Ja, dat mag ik zeggen.”).

Joris loopt ook ergens beneden rond, vast druk aan het fotograferen. Wellicht één van de mannen van gisteravond. Lijkt daar een pandemonium, ik werk rustig verder, hoog boven alles uit. De wifi werkt ook op balkon en de combi schaduw met een windje zorgt voor een uiterst aangename werkplek. Ergonomisch vast en zeker onder de maat, maar voor de geest kan ik me geen betere manier van werken voorstellen. Een vrijwel constant zonnetje met temperaturen tussen 25 en 30 helpt daar ook zeker bij.

De Colombiaan Juan Sebastián Molano wint overigens de dagrit na een massasprint. Never heard of. Hier wilde men hier dat de ‘Haai van Messina’, Nibali uit Sicilië, zou winnen. Also never heard of.

donderdag 30 september – cimitero

Tegenpool van gisteren. Rust. Stilte. De begraafplaats. Stond vanaf de eerste blik hoog op ons lijstje. Zo’n prachtige ligging, richting het zuiden, hoog boven alles uit en direct aan de zee. Groots en goed onderhouden. In het lager gelegen deel, Cimitero di Marianello, honderden graven, hogerop vind je de mausoleums. Cimitero dei Cappuccini. Wat de nabestaanden ook mogen beslissen betreffende de laatste rustplaats, hier is het overal aantrekkelijk. Al lijkt het, net als elke andere Italiaanse begraafplaats, reeds overvol te zijn. Joris loopt er overdag uren rond, ik meer in een vogelvlucht tussendoor. Verschil tussen vacation en workaction.

Ook maken we kennis met Maria, de partner van Angelo en het brein achter de inrichting van ons tijdelijke huisje. Alsmede, zo blijkt, de fotografe van de vele foto’s aan de felgekleurde muren. Veel vd foto’s zijn familie, o.a. haar ouders en grootouders. Mooie zwart wit beelden. Wij moeten ook echt wat met al die prachtige zwart wit beelden doen, staan nu maar een beetje op de Mac, inmiddels duizenden. Zonde.

Op de begane grond hebben ze ook nog een soort grotwoning. We krijgen een rondleiding. Apart, origineel, maar veel te donker voor ons, geef toch echt de voorkeur aan licht en uitzicht. Al met al lijkt het een goede investering voor ze. Zij is een advocate, hij journalist. Dit biedt ruimte om te bespreken dat er een flink prijsverschil zat tussen de verschillende boekingsites. Ze komt netjes over de brug met een aanbod om het verschil te overbruggen.

Mooie strandwandeling.

vrijdag 1 oktober – tristezza

We breken met de traditie om op de ochtend van vertrek een laatste stadswandeling inclusief koffie en lekkers te doen en kiezen dit keer voor een laatste duik in de zee. Ook erg fijn. De rit naar Agrigento, de volgende halte, duurt maar een half uurtje dus geen haast. Helaas krijgen we in dat half uurtje wel heel verdrietig nieuws door. Het leven van een kindje moet vroegtijdig afgebroken worden. Natuurlijk is het fijn dat de artsen dit tegenwoordig zo goed kunnen zien en beoordelen, maar dat maakt het verdriet er niet minder om. Dan is Sicilië opeens ver weg van thuis. Dan doet alles er even niet meer toe. Ook niet dat men onze boeking was vergeten. Toch moet ook dat geregeld worden. Ik laat Joris achter in een koffiebar en ga op pad om een overnachting voor de twee nachten te vinden, nog niet eenvoudig. We zijn de rest van de dag een beetje verslagen. Lezen wat, lopen wat, eten wat en maken het niet laat. Morgen weer een nieuwe dag.