vertraging optima forma

Een, naar zo lijkt, dansende blije hond passeert. Je zou kunnen denken dat zo’n vrolijke hond zijn gemoedsrust een op een overbrengt op zijn baas, maar zo ziet het er niet uit. De baas sloft voorbij, het ommetje lijkt weinig inspirerend, mogelijk een saaiheid die gelijk staat aan de rest van zijn Pinksterzondag.

Eentonigheid, klinkt aardiger dan saaiheid, is mogelijk ook wel een woord wat past bij het plaatsje, al zal de lokale VVV dit niet beamen. Die is echter toch gesloten. Zij die deze blog lezen moeten het doen met mijn bevindingen. En ja, natuurlijk is de belevenis van slechts een drietal avondwandelingen, een typisch geval van N=1. Bovendien ook nog eens persoonlijk. We kijken af en toe even naar binnen. Zien twee stellen op leeftijd (wanneer ben je eigenlijk ‘op leeftijd’?) een wijntje drinken in een hel verlichte kapsalon, grenzend aan een woonhuis. Mogelijk daar binnen wel sfeerverlichting maar geen Corona proof size tafel? Kan.. Misschien is het leven hier voor de bewoners wel uitermate boeiend, levendig en fascinerend? Ik heb het ze niet gevraagd.

Nu kan ik me voorstellen dat je denkt, waar heeft ze het eigenlijk over, waar zijn we? Nu, we zijn in Yese, een dorp gelegen aan de Oosterschelde. Buiten de Zeeuwse provinciegrens beter bekend als Yerseke. 7000 inwoners en 5 nogal aanwezige kerken.

Eentonig klinkt natuurlijk niet aantrekkelijk, toch kan ik geen beter alternatief voor New York bedenken, wellicht de laatste plaats op aarde die als eentonig zal worden betiteld, en zeker niet door mij. Ik ben gek op New York! Maar wanneer dit, zorgvuldig en stiekem geplande, verjaardagskadootje niet door kan gaan, dan kun je maar beter iets totaal anders bedenken. Iets zonder enige gelijkenis.

En zo geschiedde. Achteraf gezien een meesterzet. “Dicht bij huis is net zo leuk”. Wie zou denken dat ik dat ooit nog eens zou uitspreken? Toch is het waar.

Nu slapen we in Sint Anna, een met liefde omgebouwde kerk uit 1894. Een prachtige ruime kamer met ook nog een buiten plaatsje inclusief hangmat en ochtendzon.

Om toch een link te leggen met de eerder genoemde big Apple, de St. Patrick’s kathedraal in midtown Manhattan is maar net 15 jaar ouder dan SintAnna. Daar echter geen B&B binnen de glas en lood ramen. Helaas blijkt deze Fifth Avenue kathedraal sinds dit weekend dan weer wel beklad met graffiti, volgend op protesten rondom de dood van de inmiddels wereldberoemde arrestant George Floyd. In Yerseke ‘s avonds rust en stilte, in New York een ingestelde avondklok. Met recht twee werelden die ver van elkaar staan. Soms moeten dingen lopen zoals ze lopen. Zo ook de verjaardagsverrassing.

Wij zijn hier dus terecht gekomen dankzij Covid19, een locatie en bestemming passend binnen de grenzen van de Corona regels. Het gehalte aan pure verwennerij is er zeker niet minder om. Dat lukt zelfs uitermate goed. Overigens met dank aan Meinte en Maartje, de enthousiaste eigenaren van ‘SintAnna’, gevonden via referentie uit Voorburg. Dank je wel Martine.

De kerk is groot genoeg, ‘Corona relaxed’ en ik vergaap me aan de vele details. De verbouwing van onze meelfabriek tot loft, liefkozend de Bakkerij genoemd, valt erbij in het niet. Ruim 15 jaar zijn ze al bezig, en ze wisten vanaf het prille begin al hoe ze het wilde hebben. Dat is nog eens visie. Ik ben direct verliefd op de details, de oude arduin stenen die nu de open badkamer sieren, maar ooit buiten voor de deur van de kerk lagen. De wijwater bakjes, het haast verlegen beeld op onze ontbijttafel, de stenen onderzetter voor de grote schaal huisgemaakte lasagna, de drie kastdeuren uit respectievelijk Zweden, Frankrijk en Oost Europa, de nostalgische zeegroene hang lampjes bij het bed… en zo kan ik nog wel even doorgaan.

De vele goede, maar nog gesloten, restaurants om de hoek bieden gelukkig afhaal opties en de oesters, kreeft, krab, sashimi, scheermessen en andere lekkernijen worden vervolgens op mooi servies uitgeserveerd. Het goede leven. De champagne (verrassing van zijn lieve zussen) smaakt er goed bij, evenals de andere, stiekem meegebrachte, fles uit Umbrië – Grechetto.

Ik zal niet snel voor een wijn uit California kiezen, maar voor de Wente Riva Ranch Reserve Chardonnay maak ik graag een uitzondering. De combinatie met asperges en lam is goddelijk. Goddelijk is ook wel toepasselijk in een voormalig rooms katholieke kerk. We zitten die avond aan een grote houten tafel terwijl de avondzon gefilterd wordt door de glas en lood ramen. What more can you wish for? Alle verrassingen pakken eigenlijk goed uit: kadootjes, bestemming, lekkernijen, filmpjes met mooie verjaardags wensen en als klap op de vuurpijl Anne-Marie die onverwachts op het strand arriveert en gezellig tot laat blijft hangen. Hoe mooi om zijn gezicht te zien, zijn mond viel letterlijk open en hij was zowaar even stil. Heel even dan, langer is niet mogelijk…

De dag erop, nu gisteren, zijn we aartslui en totaal relaxed. Men weet inmiddels dat we een half uurtje later aan het ontbijt verschijnen, nog een beetje slaperig ondanks de plets koud water in het gezicht en de fris gepoetste tanden. Na de weldadigheid van verse kruidenthee, allerhande soorten vruchten en lekker brood vleien we ons neer op het bankje voor de kerk. Met ons David van Reybrouck en Ilja Leonard Pfeijffer, samen goed voor 1169 bladzijden. In de zon, op blote voeten, met een cappuccino en een nougat binnen handbereik, verdwalen we in Congo en Italië.

Het lijkt alsof alles hier in de vertraging plaats vindt. Wel fijn. Er loopt eens iemand langs, we groeten. Naast de dansende vrolijkert die mij dit verhaal deed starten, passeert een jong stel. Hij in een glimmend rood trainingspak met op de achterzijde in gouden letters Bulgarije. Scheelt uitleggen waar ze vandaag komen. Vooroordelen verdwijnen blijkbaar niet door vertraging. “Die werken vast in een van de loodsen waar ze oesters tikken”. Oesters tikken, dat hebben we gisteren dan weer geleerd van Maartje, terwijl we uitkeken op de oesterputten en tegelijkertijd iets meekregen van de historie en de oesterteelt.

oud en nieuw door elkaar.

Restaurants met moderne terrassen, uitkijkend op die eeuwen oude putten. Zo’n put is eigenlijk een soort van ‘nat pakhuis’. Het tij wordt nagebootst met elke keer weer vers stromend water. Hier komen de oesters terecht na de kweek in de Oosterschelde, wachtend op het moment dat ze op een bord belanden. Eigenlijk hun laatste bestemming. So far het leven van een oester. Het is duidelijk dat alles hier aan de oesters en de mosselen gerelateerd is.

De aanleg van de Oosterscheldekering, strenge winters en de uitbraak van ziekten bij de oesters maakten het leven van de oesterkwekers niet eenvoudig, velen moesten stoppen. Er werd zelfs gestimuleerd om over te stappen op de champignon teelt, gelukkig gaf men daar niet echt gehoor aan. Ik prefereer oesters.

Vandaag de dag veelal gekweekt op rekken, hoog van de bodem zodat de oesterboorder ze niet kan leegzuigen. Die kleine boorders leven namelijk op de bodem, ze boren een gaatje in de oester, spuiten er gif in en gaan weer vrolijk door naar de volgende. Vrij nutteloos, maar met een desastreus effect. Een typisch geval van verkeerde import, meegekomen met de Japanse oesters. En nu groeien de meeste oesters dus in zakken op tafels, middenin de Oosterschelde. Zo leer je nog eens wat.

zalig zeeuws

Ook krijgen we van onze privé gids Maartje een lesje genetica over de zomer oesters: een triploïde oester met drie chromosomen. Dit zorgt ervoor dat ze zich slecht kunnen voortplanten, iets wat de diploïde oesters nu juist volop doen in deze tijd van het jaar. Door het gebrek aan voortplanting zijn die triploïde oesters vrijwel melkvrij. Melk is eigenlijk gewoon zaadvocht, schijnt niet lekker te zijn. Omdat een triploïde oester niet zo sexy klinkt, bedacht men de naam zomeroester. Een Zeeuwse Zomeroester… mooie alliteratie, klinkt haast nog sexier dan Huître d’été. Al wint de Franse taal het vrijwel altijd van de Nederlandse taal, dit keer maak ik een uitzondering. Zeeuwse zomer oester…

Dan komen we natuurlijk haast automatisch uit bij de vraag of oesters nu daadwerkelijk natuurlijke afrodisiaca zijn. Rokkenjager Giacomo Casanova slokte ooit oesters naar binnen als ontbijt, lunch en waarschijnlijk ook diner. Denk dat hij de oestermythe heeft vereeuwigd? De waarheid zoeken over het nu wel of niet lust opwekkend vermogen werkt in ieder geval niet zo lust opwekkend. Ik lees over twee zeldzame aminozuren die het testosteron niveau kunnen verhogen, zo bleek in elk geval bij ratten. Verder veel artikelen over het hoge gehalte aan zink. Dit zorgt inderdaad voor aanmaak van sperma en van testosteron. Maar ja, zink zit ook in kaas, graanproducten en noten, dus waarschijnlijk heeft niemand een tekort aan zink? En een overdaad helpt vermoedelijk weinig, althans, dat is niet bewezen. Ik zoek nog even verder en lees over pure chocola en de effecten van de chemische componenten PEA en dopamine. Zit trouwens ook in avocado’s, tomaten en amandelen. Sterker nog, het schijnt dat alleen al het ruiken aan amandelen de vrouwelijke seks drive verhoogt? En dan hebben we natuurlijk nog ginseng en gember, die beiden je bloedsomloop en het centrale zenuwstelsel stimuleren. Ik moet lachen, je leest misschien wat je wilt lezen, maar toevallig staat veel van bovenstaand op ons dagelijkse menu. Kortom, we zorgen prima voor onszelf én voor de drive. Goed om dat nog eens bevestigd te hebben. Ik kan me echter meer vinden in het artikel van ene mevrouw Mak, een gedragswetenschapper die zich heeft gespecialiseerd in lust opwekkend eten. Het gaat vooral om de zintuigen; voelen, proeven, ruiken, kijken. Stuk voor stuk elementen die ervoor zorgen dat we zo van eten genieten én die ervoor zorgen dat het in bed spannend is. Daar ben ik het mee eens. Nu is het natuurlijk wel zo dat die zintuigen volop werken bij het eten van oesters, althans, dat geldt voor mij.

Kortom, Zalige Zeeuwse Zomeroesters. Vol en vet. We eten ze 4 dagen lang. Eerst zilt, dan haast zoet. Pure cadeautjes uit de Oosterschelde.

Terug naar de orde van de dag. Het woord zalig triggerde namelijk alweer een andere gedachte, hier in het kerkelijke Yese. De Zondagsheiliging versus economische gevolgen. Ik vraag het eens na bij Maartje. Inderdaad is het dilemma ‘wel of niet open op zondag’ hier een constante bron van discussie. Ben je niet open op zondag dan is het lastig rond komen, want veel toeristen in het weekend. Ben je wel open, dan kun je rekenen op kritiek van velen, tenslotte zitten we hier wel in de biblebelt. Enfin, nu is alles sowieso verlaten en leeg. Corona effect. Normaal zorgt een pinksterweekend hier voor vele zuiderburen en vakantiegangers, zeker met de heerlijke, haast Zuid-Europese temperaturen. Nu niets van dat alles, slechts her en der afhalen en in een bescheiden rij met vooral lokalen wacht men braaf – met gepaste 1.5 m afstand – op hun bestelling. Zo ook wij.

het stille genieten.

Ik vind de rust om me heen eigenlijk wel fijn. Smalle landweggetjes met als enige tegenligger een oudere man op een zo mogelijk nog oudere fiets, het lijkt alsof hij een nachtbril op heeft. Zo één met gele glazen. M’n moeder had die altijd in haar auto liggen. In het dashboardkastje. Daardoor weinig effectief, maar ze had ‘m wel. Denk eigenlijk nog steeds, niet aan slijtage onderhevig. Hans Warren zou er zo een gedicht aan hebben kunnen wijden, over die man op de fiets. Misschien ook wel gedaan, in een van zijn vele geheime dagboeken. Warren, de schrijver en dichter uit Borssele. Let op, Borssele met dubbel s, anders leidt google je ergens anders heen (weet ik uit ervaring). We gaan op zoek naar wat historie en belanden bij een poëziepaneel, geplaatst op een plek wat het einde van de wereld lijkt. Vol in de wind, aan de waterkant met op de achtergrond de kerncentrale. We lezen ‘onweer’ en snappen de locatie. Gelukkig schijnt de zon.

We keren weer terug naar Yese, eten de laatste oesters iets verderop aan dezelfde waterkant en keren langzaam weer huiswaarts.

Nog een kleine detour via Dreischor, daar waar wijnhoeve de Kleine Schorre op hun 10 hectare land (daarmee denk ik toch een van de grotere van ons kikkerlandje?) een best lekkere Rivaner produceert. Voor wat betreft wijngaarden, rondleidingen en aanverwante proeverijen kies ik er graag voor om de ervaringen in Zuid Afrika, Argentinië, Italië, Frankrijk, Portugal en Australië niet te laten vertroebelen door een Nederlandse versie. Is toch net even anders.. Ik zie wel wat mensen zitten en moet denken aan de geweldige omschrijvingen van Ilja* over de Nederlandse toerist en het haast innerlijke gevecht om zelf vooral niet zo te willen zijn. We lopen dan ook rechtstreeks naar de boerderijwinkel, daar ging het ons om. Die voorraadkast beneden aan de trap was namelijk nog niet vol genoeg..

Saaiheid? Welnee, 100% relaxed. Kwestie van perceptie. Optimaal genieten. Geen moeten, alleen maar mogen. Verwennerij. Kadootje aan hem, kadootje aan mezelf. Heaven in church.

op blote voeten door het oesterparadijs – vertraging optima forma